PAÇAL FİYAT UYGULAMASINDA YAPILAN HATALAR

 

Paçal, kelime olarak çeşitli şeylerin karışımı anlamına gelmektedir. Paçal fiyat ise birden fazla birim fiyat pozunun veya analizin birleştirilmesi ile oluşturulan yeni fiyat anlamına gelmektedir.

25.10.2014 tarih ve 29156 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4. no’lu maddesinin son paragrafında;

      “Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.” denilmektedir.

30.06.2007 tarih ve 26568 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Yapı İşleri İnşaat, Makine ve Elektrik Tesisatı Genel Teknik Şartnamelerine Dair Tebliğ’in Yıkma ve Sökme İşleri bölümünün 4.3.1 no’lu maddesinde;

      “Hasarlı yapılarda rölöve çıkarma hizmetinin can güvenliği yönünden mümkün görülemediği durumlarda, yıkma ve sökme işlerinin yaklaşık maliyet tahmini veya ödeme şekli bu duruma uygun şekilde paçal veya anahtar teslimi fiyat olarak düşünülmelidir.” denilmektedir.

İhale öncesi yaklaşık maliyet hesaplanırken bazı imalatların paçal fiyat olarak hazırlanmasında genel olarak bir mahzur bulunmasa da burada dikkat edilmesi gereken konu hazırlanan paçal fiyat ve analizinin yaptırılacak olan işe uygun olmasıdır. Aksi takdirde uygulama sırasında ortaya çıkacak yeni durumlar doğrultusunda hazırlanan paçal fiyat kullanılamayacak ve paçal fiyat içerindeki pozlar tek tek kullanılmak suretiyle iş tamamlanacaktır.

Örnek olarak;

Her türlü satıhta kurşun toplanması, kurşun toprağının temizlenmesi, çamur harç ile kurşun altı sıva yapılması ve yeniden kurşun kaplanması pozlarının tümü kullanılarak hazırlanan bir paçal fiyat uygulama sırasında kullanılamayacaktır. Kurşun kaplanacak satıh altında bazı bölümlerde çamur sıva sağlam ise veya bazı bölümlerde kurşun altı toprağı çıkmaz ise bu paçal fiyatın kullanılması sakıncalar doğuracaktır. Aynı şekilde kurşun kaplama işlerinde öncelik İdare malı kurşun olduğu için Yüklenici’nin tedarik etmiş olduğu ve farklı pozdan ödenen kurşunda hesaba katıldığında böylesi bir paçal fiyatın uygulanması imkansız hale gelmektedir.

Bu gibi birçok örnekte de görüleceği üzere mecbur kalınmadıkça paçal fiyat hazırlanmaması ve her imalatın kendi pozu içerisinde değerlendirilmesi daha doğru olacaktır.

İhale öncesi yanlış hazırlanan paçal fiyatlara Yüklenici’nin düşük fiyat teklifi vermesi ve bu fiyatların yerine yeni yapılacak imalat olurlarında ortaya çıkacak yeni fiyatların yüksek olması halinde kamu zararı oluşmasına sebep verebileceği unutulmamalıdır.

Kaynakça:

– 25.10.2014 tarih ve 29156 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Kamu İhale Genel Tebliği

– 30.06.2007 tarih ve 26568 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Yapı İşleri İnşaat, Makine ve Elektrik Tesisatı Genel Teknik Şartnamelerine Dair Tebliğ

 

DIŞ CEPHE İŞ İSKELELERİNDE BİRİM FİYAT UYGULAMALARI NELERDİR?

dis-cephe-eski-eser-1

 

Restorasyon uygulamalarında ilk yapılan işlerin başında iş iskelesi kurulması gelmektedir. Çalışma sahalarında kurulacak olan iş iskeleleri çalışanların can güvenliği gözetilerek büyük bir hassasiyetle kurulmalı ve her türlü güvenlik tedbiri alınmalıdır. İş iskelesinin kurulması ve sökülmesi işinde çalışacak personelin konu ile ilgili eğitim almış olması mevzuat açısından gereklilik arz etmektedir. Mevzuatlarda yer aldığı şekilde iş iskelesi güvenli bir şekilde kurulmalı ve yine güvenli bir şekilde sökülmelidir. Dış cephe iş iskelesinde uyulması gereken kurallar ve teknik çizimler 19.09.2014 tarih ve 29124 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Ahşap ve Ön Yapımlı Çelik İle Alüminyum Alaşımlı Bileşenlerden Oluşan Dış Cephe İş İskelelerine Dair Tebliğ’in ekinde bulunmaktadır.

Dış cephe iş iskelesi ile ilgili genel kurallar

Yapılacak olan iş iskelesinin sağlamlık ve dayanıklılık hesapları ile detay çizimleri kurulum ve kullanım şekline göre üreticiden temin edilir, mevcut değilse Müellifi veya Yüklenici tarafından hazırlanarak İdare’ye teslim edilmelidir. Bu hesaplar ve planlar yapılmadan iskeleler kullanılamaz. Ayrıca, iskele genel ve detay durumunu gösterecek şekilde CD ye aktarılacak ve bu CD tutanak ekine konulacaktır. Bu tutanak ve CD’nin ödeme evraklarına eklenmesi gerekmekte olup, bu hususlar yerine getirilmeden iskele bedeli ödenemez.

(Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, Ek.2, Madde 4.3.1 ve 4.3.2, Resmi Gazete, 25.04.2013, S.28628)
(Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ahşap ve Ön Yapımlı Çelik İle Alüminyum Alaşımlı Bileşenlerden Oluşan Dış Cephe İş İskelelerine Dair Tebliğ, Madde 3, 19.09.2014 Tarih ve 29124 Sayılı Resmi Gazete)
(Vakıflar Genel Müdürlüğü Birim Fiyat Kitabı V.0615 – Çelik borudan Tam Güvenlikli Cephe İskelesi Yapılması poz tarifi)

İş iskelesinin karmaşıklığına bağlı olarak kurma, kullanma ve sökme planı; yapı işlerinde inşaat mühendisi, inşaat teknikeri veya yüksek teknikeri tarafından yapılır veya yaptırılır. Bu plan, iskele ile ilgili detay bilgileri içeren standart form şeklinde olabilir.

(Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, Ek.2, Madde 4.3.1 ve 4.3.2, Resmi Gazete, 25.04.2013, S.28628)

İş iskelelerinde çalışanların; platformdan en az bir metre yükseklikte ve herhangi bir yönden gelebilecek en az 125 kilogramlık yüke dayanıklı ana korkuluk, platforma bitişik ve en az 15 santimetre yüksekliğinde topuk levhası, topuk levhası ile ana korkuluk arasında açıklıklar 47 santimetreden fazla olmayacak şekilde konulan ara korkuluk bulunmalıdır.

(Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği, Ek.4-A, Madde 6, Resmi Gazete, 05.10.2013, S.28786)

Dış cephede kurulacak iş iskeleleri sorumlu teknik elemanların (İş Güvenliği Uzmanı) yönetim, gözetim ve denetimi altında, projesine ve malzeme gereklerine uygun olarak kurdurulur ve söktürülür.

(Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ahşap ve Ön Yapımlı Çelik İle Alüminyum Alaşımlı Bileşenlerden Oluşan Dış Cephe İş İskelelerine Dair Tebliğ, Madde 3.5, Resmi Gazete, S.29124)

Dış cephe iş iskeleleri 13,50 mt üstünde olacak ise çelik veya alüminyum bileşenli olmalıdır. 13,50 mt altında ise işin özelliğine göre farklı uygulamalar da yapılabilir.

(Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ahşap ve Ön Yapımlı Çelik İle Alüminyum Alaşımlı Bileşenlerden Oluşan Dış Cephe İş İskelelerine Dair Tebliğ, Madde 3.6,  Resmi Gazete, 19.09.2014, S.29124)

Dış cephe iş iskelelerinde dış yüzeyinin tamamen çuval kumaşı, file, branda, levha veya aynı işlevi görebilecek benzeri iskele örtüsü ile kaplanması zorunludur.

(Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ahşap ve Ön Yapımlı Çelik İle Alüminyum Alaşımlı Bileşenlerden Oluşan Dış Cephe İş İskelelerine Dair Tebliğ, Madde 3.7,  Resmi Gazete, 19.09.2014, S.29124)

Dış cephe iş iskelelerinde 13,50 mt altında ki uygulamalarda ahşap iskele kurulması durumunda uygulama esaslarına dikkat edilmesi gerekmektedir.

(Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ahşap ve Ön Yapımlı Çelik İle Alüminyum Alaşımlı Bileşenlerden Oluşan Dış Cephe İş İskelelerine Dair Tebliğ, EK.2, Resmi Gazete, 19.09.2014, S.29124)

9. İş iskelesi yapıya ve çevreye zarar vermeden emniyet tedbirleri alınarak kurulur ve sökülür.

(Vakıflar Genel Müdürlüğü Birim Fiyat Kitabı V.0603 – Cephe İş İskelesi Yapılması İşçiliği poz tarifi)
(Vakıflar Genel Müdürlüğü Birim Fiyat Kitabı V.0615 – Çelik borudan Tam Güvenlikli Cephe İskelesi Yapılması poz tarifi)

Bir yerde kurulan iş iskelesi ile o mahaldeki bütün iskelelik işlerin yapıldığı kabul edilir.

(Vakıflar Genel Müdürlüğü Birim Fiyat Kitabı V.0204 – Her Yükseklikteki Cephe İş İskelesinde Kereste Bedeli poz tarifi)

İş iskelesinde kereste bedeli bir kere verilir. Ancak iskelenin elde olmayan nedenlerle

boşta kalması sebebiyle tehlike yaratacak durumda olduğu takdirde, İdare’nin yazılı müsaadesi alınarak sökülebilir. Tekrar bu yerlere iskele kurulduğunda iş iskelesinde ikinci ve son defa işçilik bedeli ödenir, kereste bedeli verilmez.

(Vakıflar Genel Müdürlüğü Birim Fiyat Kitabı V.0204 – Her Yükseklikteki Cephe İş İskelesinde Kereste Bedeli poz tarifi)

(Vakıflar Genel Müdürlüğü Birim Fiyat Kitabı V.0615 – Çelik borudan Tam Güvenlikli Cephe İskelesi Yapılması poz tarifi)

İskelenin sökülmesi sonrasında malzeme müteahhide aittir.

(Vakıflar Genel Müdürlüğü Birim Fiyat Kitabı V.0615 – Çelik borudan Tam Güvenlikli Cephe İskelesi Yapılması poz tarifi)

Yüksekliği 3 m. ve 3 m.’den aşağı olan yerlerde iş iskelesi ödenmez.

(Vakıflar Genel Müdürlüğü Birim Fiyat Kitabı V.0615 – Çelik borudan Tam Güvenlikli Cephe İskelesi Yapılması poz tarifi)

İş iskelesinin kurulduğu tarihten 2 yılı geçmesi durumunda, Müteahhit’ten kaynaklanan bir iş uzaması olmadığı sürece ölçüm miktarı 1,25 ile çarpılarak ödenir.

(Vakıflar Genel Müdürlüğü Birim Fiyat Kitabı V.0204 – Her Yükseklikteki Cephe İş İskelesinde Kereste Bedeli poz tarifi)

Taşıyıcı iskele ile iş iskelesi aynı olmayıp, aynı mahalde taşıyıcı iskele sonrası iş iskelesi bedeli de ödenebilir.

(Yüksek Fen Kurulunun 16.05.2001 Tarih ve 1-1033 Sayılı Kararı)
(Yüksek Fen Kurulunun 19.03.2002 Tarih ve 1/352 Sayılı Kararı)

Dış cephe iş iskelesi yüksekliği, iskelenin oturduğu taban ile işin bittiği saçak altı veya varsa parapet üstü arasındaki mesafe olarak ölçülmelidir.

(Yüksek Fen Kurulunun 30.05.2001 Tarih ve 2-A-1104 Sayılı Kararı)
(Vakıflar Genel Müdürlüğü Birim Fiyat Kitabı V.0603 – Cephe İş İskelesi Yapılması İşçiliği poz tarifi)

Gece çalışmasının gerekli ve zorunlu olduğu haller ile gün ışığının yetersiz olduğu durumlarda uygun ve yeterli aydınlatma sağlanmalı, elektrik kablo ve cihazları gerek iskele gerekse çalışanlar için tehlike oluşturmayacak şekilde konuşlandırılmalıdır.

(Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ahşap ve Ön Yapımlı Çelik İle Alüminyum Alaşımlı Bileşenlerden Oluşan Dış Cephe İş İskelelerine Dair Tebliğ, Ek.1, Uygulama Esasları Madde 3,  Resmi Gazete, 19.09.2014, S.29124)

İskelelerin inşasında kullanılan madeni elemanlar statik elektriğe karşı uygun şekilde topraklanmalıdır.

(Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ahşap ve Ön Yapımlı Çelik İle Alüminyum Alaşımlı Bileşenlerden Oluşan Dış Cephe İş İskelelerine Dair Tebliğ, Ek.1, Uygulama Esasları Madde 9,  Resmi Gazete, 19.09.2014, S.29124)

dis-cephe-eski-eser-2

RESTORASYON TEMEL KAVRAMLARI

A

ABANOZ

(Diospyros ebenum), tropikal bölgelerde yetişen bir ağaç türüdür. Çok sert bir yapıda olup iyi cila tutar. İç odunu siyah, dış odunu külrengi olup, özgül ağırlığı 1,08 gr/cm3 olan değerli bir ağaçtır. İyi abanoz çok ağırdır, siyaha yakın renktedir, suda batar ve yalnızca ağacın orta bölümünden elde edilir. Rengi, dayanıklılığı, sertliği ve iyi cila tutma özelliği nedeniyle genellikle marangozlukta, ağaç kakma işlerinde, kaliteli piyanoların siyah tuşlarında ve değerli müzik aletlerinin bazı bölümlerinde kullanılır.

AGREGA

Harç malzemesinin ana bölümünü meydana getiren, kırma taş, çakıl, kum, cüruf gibi malzemeye verilen ad. Kum ve çakıl, doğal olduğu gibi daha büyük taşların kırılmasıyla da elde edilebilir. Uygun nitelikteki yüksek fırın cürufu vb. şekilde elde edilmiş gereçler de yerine göre agrega olarak kullanılabilir. Devamını Oku →

FİYATI BELLİ OLMAYAN MALZEMELERDE RAYİÇ FİYAT TESPİT İŞLEMLERİ

Restorasyon işlerinde imalata özel malzemelerin kullanılması sıklıkla yaşadığımız bir konudur. Yaklaşık maliyet sırasında öngörülen veya uygulama sırasında ortaya çıkan özel imalatlarda kullanılan bazı malzemelere ait rayiç fiyatlar resmi kurumlara ait birim fiyat kitaplarında bulunmamaktadır. Birim fiyat kitaplarında bulunmayan herhangi bir malzemeye ait güncel rayiç belirlemek amacıyla ilgili yönetmelikler gereği yerel Sanayi veya Ticaret Odaları’ndan onay alınması gerekmektedir.

Rayiç fiyatı belli olmayan malzemelerin tespitinde;

Yaklaşık maliyet aşamasında malzemeyi satan firmalardan fiyatlar veya proforma faturalar alınmak ve gerekli karşılaştırmalar yapılmak suretiyle uygun fiyatlar belirlenir. Tereddüt edilen fiyatların gerçek piyasa rayiçlerine uygun olup olmadığı hususu Ticaret ve/veya Sanayi Odalarından alınacak yazılı rayiçlerle netleştirilir. Devamını Oku →

TAŞ İŞLERİNDE İŞLENEBİLİRLİK ZAMMI HESABI

Taş sertlik dereceleri

Restorasyon işlerinde yapılan taş onarımlarında kullanılan taşlar yörelere göre değişiklik gösterdiği gibi, doğal olarak kullanılan taşların sertlikleri de farklılık göstermektedir. Küfeki, andezit, bazalt, traverten gibi doğal taşlar, yurdumuzda taş işlerinde en çok kullanılan malzemelerdir.

Minerallerin sertlik derecelerinin tespit edilmesinde Avusturyalı mineralog Friedrich Mohs tarafından 1812 yılında ortaya konulan Mohs sertlik cetveli kullanılmaktadır. Mohs sertlik dereceleri 1’den 10’a kadar olup, en düşük sertlik 1 derece ile Talk, en yüksek sertlik 10 derece ile Elmas’tır.

Restorasyon uygulamalarında kullanılan taşın sertlik hesabı yapılırken Mohs cetveli yerine V.G.M. birim fiyat kitabında bulunan sertlik katsayıları kullanılır. Bu sebeple taş sertliği için laboratuvarlardan alınan analizlerdeki Mohs sertliği ile V.G.M. birim fiyat kitabındaki sertlik katsayıları karıştırılmamalıdır. Birim fiyat kitabında taş ocaklarına göre sertlik katsayıları verilmiş olup, işlenebilirlik için birim fiyat hesaplanması sırasında bu katsayılardan faydalanılmaktadır. Devamını Oku →

BENZERSİZ SEMİNER MANİSA’DA

Manisa Yeni Han

Restorasyon İşlerinde Yaklaşık Maliyet ve Hakediş Uygulamaları Semineri

Sektör mensuplarının mevzuat ve uygulama bilgilerine katkıda bulunmak amacıyla AMP Akademi çatısı altında 2011 yılından beri gerçekleştirdiğimiz eğitim seminerleri devam ediyor.

21 Eylül 2017 tarihinde Manisa’da gerçekleştirdiğimiz “Restorasyon İşlerinde Yaklaşık Maliyet ve Hakediş” eğitim seminerimize bölgedeki tüm sektör mensuplarının katılımları için çok teşekkür ederiz. Devamını Oku →

ÇİNİ RESTORASYONU HASAR TESPİT PROJESİ VE ÖDEME ŞEKLİ

Çini Envanter

Tarihi eserlerimizde sıkça karşılaştığımız çini duvar karolarının konservasyonu, dikkatli bir çalışma ve yüksek bir hassasiyet gerektirmektedir. Tarihi eserlerde ki çini duvar karolarının konservasyon ve restorasyonu öncesinde, mutlaka hasar tespit projelerinin hazırlanması ve hazırlanan projelerin ilgili Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanması gerekmektedir. Çini hasar tespit projelerinde çini yüzeylerde bulunan sırda bozulma, biyolojik bozulma, tuzlanma, çatlaklar ve kırık parçalar, imitasyon çini, mikroenjeksiyon yapılacak alanlar, sökülecek çiniler vb. gibi tüm hasarlar projeye işlenmelidir. Hasar tespit projesinin iyi bir şekilde hazırlanması, çini konservasyonu sırasında yapılacak olan diğer imalatlarında takibini sağlayacaktır. Devamını Oku →

MALZEME ANALİZLERİ VE BİRİM FİYAT UYGULAMASI

Restorasyon uygulamalarında mevcutta bulunan sıva, taş, ahşap vb. malzemelerin özelliklerinin öğrenilmesi ve ileride yapılacak imalatların doğru olarak uygulanabilmesi amacıyla İdare’nin direktifi doğrultusunda konservasyon laboratuarlarınca malzeme analizlerinin yapılması gerekmektedir.

Konservasyon laboratuarından gelen uzmanlar tarafından gerekli görülen örneklerin alınmasından sonra laboratuar ortamında analizleri yapılarak çıkan sonuçlar bir rapor ile birlikte verilmektedir. Uygulama sırasında yapılacak olan harç, derz, boya, temizlik işleri vb. imalatlar için malzeme oranları, kullanılacak olan taş, metal, ahşap vb. malzemelerin özellikleri raporlarda açıkça belirtilmektedir.

Vakıflar Genel Müdürlüğü birim fiyat kitabında, yaptırılacak olan malzeme analizleri konusunda birim fiyatlar mevcuttur. Alınan numunelerin üzerinde yapılan analiz yöntemine göre adet olarak hakedişte ödeme gerçekleşir. Malzeme analizi pozlarında birim fiyata analiz, raporlama, genel giderler ve yüklenici kârı dahildir. Devamını Oku →

KALEMİŞİ TEZYİNAT UYGULAMA DETAYLARI

Edirnekapı Mihrimah Sultan Camii

Geleneksel Türk el sanatlarından olan kalemişi sanatı mimari eserlerimizde bolca kullanılmış olan görsel bir sanattır. Cami, türbe, saray, köşk vb. sivil ve dini mimaride, kubbe, tavan, duvar vb. yerleri süslemek maksadıyla, sıva, ahşap, taş, bez ve deri gibi yüzeylerin üzerine renkli boyalar ve bazen de altın varak kullanılarak, fırçalar ile yapılan süslemeye kalemişi veya kalemkâri, bu işi yapan sanatkâra ise Kalemkâr veya Nakkaş denilmektedir.

Kalemişi sanatı, mimari eserlerimizin iç ve dış mekanlarında, kubbe, tonoz, pandantif, duvar, tavan vb. bölümlerinde, sıva, alçı, ahşap, tuval bezi, deri, mermer ve taş, metal, seramik ve cam yüzeylerde uygulanmaktadır. Devamını Oku →

SÜRME EMPRENYE YÖNTEMİ VE HAKEDİŞ UYGULAMASI

Restorasyon işlerinde yapı içerisindeki mevcut ahşap malzemenin daha uzun süre dayanması, zararlı böcek ve kurtlara karşı dirençli olması için emprenye malzemeleri ile korunması gereklidir. Emprenye; ahşap malzemenin uzun süreli kullanımı amacıyla çevre şartları, rutubet, mantarlanma, böcek, küflenme ve çürüme gibi etkenlere engel olmak amacıyla çeşitli kimyasal maddeler kullanılarak yapılan koruma uygulamasıdır.

Yeni yapılacak olan ahşap imalatlarda daldırma veya vakumlu yöntem ile emprenye yapılması, tarihi eser içerisindeki mevcut ahşaplarda ise sürme yöntemi ile emprenye yapılması esastır. Doğal olarak tarihi yapıdaki mevcut ahşapların yerinden sökülüp daldırma veya vakumlu şekilde emprenye yapılmasının zorlukları göz önüne alındığında sürme yöntemi ile emprenye edilmelidir.

Hakediş uygulamalarında yeni ahşaba daldırma veya vakumlu emprenye, yerinde mevcut olan ahşaba ise sürme emprenye pozlarından ödeme yapılması gerektiği unutulmamalıdır. Devamını Oku →