Paçal, kelime olarak çeşitli şeylerin karışımı anlamına gelmektedir. Paçal fiyat ise birden fazla birim fiyat pozunun veya analizin birleştirilmesi ile oluşturulan yeni fiyat anlamına gelmektedir.
25.10.2014 tarih ve 29156 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4. no’lu maddesinin son paragrafında;
“Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.” denilmektedir.
30.06.2007 tarih ve 26568 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Yapı İşleri İnşaat, Makine ve Elektrik Tesisatı Genel Teknik Şartnamelerine Dair Tebliğ’in Yıkma ve Sökme İşleri bölümünün 4.3.1 no’lu maddesinde;
“Hasarlı yapılarda rölöve çıkarma hizmetinin can güvenliği yönünden mümkün görülemediği durumlarda, yıkma ve sökme işlerinin yaklaşık maliyet tahmini veya ödeme şekli bu duruma uygun şekilde paçal veya anahtar teslimi fiyat olarak düşünülmelidir.” denilmektedir.
İhale öncesi yaklaşık maliyet hesaplanırken bazı imalatların paçal fiyat olarak hazırlanmasında genel olarak bir mahzur bulunmasa da burada dikkat edilmesi gereken konu hazırlanan paçal fiyat ve analizinin yaptırılacak olan işe uygun olmasıdır. Aksi takdirde uygulama sırasında ortaya çıkacak yeni durumlar doğrultusunda hazırlanan paçal fiyat kullanılamayacak ve paçal fiyat içerindeki pozlar tek tek kullanılmak suretiyle iş tamamlanacaktır.
Örnek olarak;
Her türlü satıhta kurşun toplanması, kurşun toprağının temizlenmesi, çamur harç ile kurşun altı sıva yapılması ve yeniden kurşun kaplanması pozlarının tümü kullanılarak hazırlanan bir paçal fiyat uygulama sırasında kullanılamayacaktır. Kurşun kaplanacak satıh altında bazı bölümlerde çamur sıva sağlam ise veya bazı bölümlerde kurşun altı toprağı çıkmaz ise bu paçal fiyatın kullanılması sakıncalar doğuracaktır. Aynı şekilde kurşun kaplama işlerinde öncelik İdare malı kurşun olduğu için Yüklenici’nin tedarik etmiş olduğu ve farklı pozdan ödenen kurşunda hesaba katıldığında böylesi bir paçal fiyatın uygulanması imkansız hale gelmektedir.
Bu gibi birçok örnekte de görüleceği üzere mecbur kalınmadıkça paçal fiyat hazırlanmaması ve her imalatın kendi pozu içerisinde değerlendirilmesi daha doğru olacaktır.
İhale öncesi yanlış hazırlanan paçal fiyatlara Yüklenici’nin düşük fiyat teklifi vermesi ve bu fiyatların yerine yeni yapılacak imalat olurlarında ortaya çıkacak yeni fiyatların yüksek olması halinde kamu zararı oluşmasına sebep verebileceği unutulmamalıdır.
Kaynakça:
– 25.10.2014 tarih ve 29156 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Kamu İhale Genel Tebliği
– 30.06.2007 tarih ve 26568 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Yapı İşleri İnşaat, Makine ve Elektrik Tesisatı Genel Teknik Şartnamelerine Dair Tebliğ